Mavi Agave Adına: Tequila

Dr Gürcan Vural'ın Keyifli Meksika Notları

Mavi Agave Adına: Tequila,  Kocaman bir ülke düşünün, iki okyanusa penceresi olan. İnsanın başını döndürecek kültür öğeleri taşıyan. Yemekleri, Mariachi’leri, dansları, Maya tarihi, Corrido’ları, vahşi çölleri, egzotik ormanları, olmaz ise olmaz fenomen Frida Kahlo’su, Nobel ödüllü Octavia Paz ve A. Garcia Robles’i yanısıra Cuaron ile İnarritu gibi sinemacıları olsun. Dili de dünyada 25 ülkede anadil anlamında en çok konuşulan aynı zamanda büyük edebiyatçıların dili olan İspanyolca olsun.
Evet oradaydım, gördüm, gezdim, tattım. Sonra düşündüm; böyle bir kültürle komşu olmanın keyfini çıkartmak yerine evrensel adaletin zaman anaforunda yitip gidecek ve unutulacak olan zavallıların duvar örme gayretini. Çok yazık, tıbbi dilde noto-cord olmaması, güzel türkçemizde ‘omurgasızlık’, yani genetik kusur diye tanımlayabilirsiniz. Bu büyük ülkede farklı tatlar, dokular, sesler, yemekler var ama işte bir de öne çıkanlar, bilinenler; örneğin Mole Poblano ya da Pico de Gallo, Guacomole, Taco, Tortilla, Burrito, Fajita, Tamal vs. Hepsi ağızlara layık, lezzetli, bol baharatlı, aromatik  yemeklerin yanında kolaylıkla herkesin sevgilisi buz gibi bir Corona bira (cerveza) seçebilirsiniz. Ya da fermente ananas suyundan yapılan Tepache. Belki de Baja California, Sonora ya da Durango teriorlarından olgun, yüksek alkollü, yer yer reçelsi incir aromalarına kadar giden bir şarap. En farklıyı denemek isteyen, uçlarda dolaşan okurlarımıza bir mescal türevi olan ve tavuk/hindi göğsünden yapılan Pechuga hitap edebilir.Ama Meksika’da iseniz mavi agavenin kışkırtıcı içkisi olurdu önerim.
İster sek, ister karışımlarda (kokteylerde).En başta söyleyelim; agavenin bir diğer içkisi de Mescal’dir. Ancak Tequila bir çeşit Mescal olmasına karşın Mescal asla bir Tequila değildir. Bir distile içkiye tequila demek için mutlaka  MAVİ AGAVE’den yapılmış olması ve Meksika’nın Jalisco eyaletinde üretilmiş olması gerekir. Mescal her türlü agaveden yapılabilir.  Üretimde de farklılıklar vardır, Agave (tequila için mavi olan) hasadı sonrası temizlenir, elde kalan köküne yani kalbine PİNA adı verilir. Pina ortadan ikiye bölünür ardından hızla pişirilerek şeker parçalanır ve mekanik motor ya da atların çevirdiği değirmenlerde ezilerek şırası çıkarılır. Mezcal 3 metre çaplı volkanik taşlardan yapılmış konik fırınlarda yavaş ateşte günlerce pişirilir. Bu Mescal’in baharatlı, topraksı tonlar taşımasını sağlar.
Tequila’da üretim 2 distilasyon şartı getirir. Son ürünler piyasaya 4 farklı şekilde sunulur; Blanco (silver) distilasyonu takiben maksimum 2 ay tanklarda dinlendirilendir. Repasado’lar 2-12 ay fıçılarda olgunlaştırılır. Anejo’lar ise 1-3 yıl arası fıçı tretmanı görür. Nihayet Extra Anejo olanlar 3 yıldan yukarı olup, kimi zaman 10 yıl fıçı ile öpüştürülür.Tequila’nın üretildiği Jalisco tepeleri volkanik kırmızı bir toprak yapısına sahiptir. Jalisco’nun yüksek bölgelerinde daha atlımsı aromalar veren agaveler varken, alçak bölgeleri baharatsıdır.

Tequila Meksika’da sek ve tek (neat) , çoğu zaman da tek bir kerede (shut) içilir. Bu shut bardaklara Caballito yani ‘tay’ adı verilir.  Kimieyaletlerdeyse tatlı-ekşi-baharatlı aromalı portakal-doates-biber suyundan oluşan bir kombinasyon olan Sangrita ile içilir.

Bir başka yaşadığım hoşluk Bandera deneyimiydi. Bandera yani Meksika bayrağı, soldan sağa yeşil, beyaz ve kırmızı kalın bantlardan oluşmaktadır. Bandera sunumunda servis yan yana sıralanmış üç küçük shut bardağında yapılır. Uygun renkler için sunum en solda yeşil renkli lime juice, ortada tequila blanco ve en sağda kırmızı Sangrita’dan oluşur.Başka ülkelerde ise limon-tuz birlikteliği shutlara eşlik eder ya da kokteyllerde kullanılır. Elbette en bilinen kokteyl Margarita’dır. Genellikle geniş ağızlı bir kadehte, kenarları tuzlanmış biçimde lime ile servis edilir. Tequila yanısıra Cointreau (portakal likörü) ve lime-juice tam içeriğidir.
Hatırlatmak isterim, bu büyük ve güzel ülke tek seferde gezilemez. Önerim gecikmeden bir an önce başlamanız olacaktır.
5/4/2019
Yorum