Bağ Yarıcıya İşte Böyle Verilir!

Yazımızın birinci bölümünde Hekimyan Mıgırdiç Efendi’nin Pendik Tuzla’da kurduğu bağın hikayesini ve 100 yıl önce tuttuğu kuruluş kayıtlarını anlatmıştık. II.Dünya Savaşı’nın çıkması, ardından işgal ve Kurtuluş savaşı yılları gelince bu işi sürdüremeyeceğine karar veren Hekimyan Mıgırdiç Efendi bağı Hacı Strati oğlu Yanko Çorbacı’ya hususi bir vekaletname ile yarıcı olarak verir. Meraklı şarap seven dostlarımıza ‘Şarap Zaman İster’ başlıklı birinci bölümü okumalarını öneririm.

Vekaletnamei hususi
Beyoğlu Polonya sokağında 45 numaralı hanede mukim Devlet-i Ali tebasından Hekimyan Mıgırdiç efendi ile Kartal kazasında mülhak Tuzla mütebaranından …. Muhtarı Sani kine Devlet-i Ali tebasından Hacı Strati oğlu Yanko Çorbacı bey ninde ati ül zikr sekiz maddeyi havi mukavelename tanzim kılınmıştır.
Şöyle ki:

Birinci Madde: Tuzla İstasyon Caddesinde Kara Sokak mevkiinde sekiz numara ile murakkam tahminen sekiz dönüm tarla mahaline bundan dört sene mukaddem Amerikan çubuğu gars ile tedricen ve fenne tadbiken lazım gelen ameliyatı icre ederek hissedarı aheri olmadığı halde mükemmel bir bağ haline ifrazı için iktiza eden bil umum mesarifi bu tarihe değin mutassarıfı bulunan Hekimyan Mıgırdiç Efendi münferiden ifa etmiş iken bu kere tarafeyn müteakideyn beylerinde tekarrur eden müşariket mücibince Yanko Çorbacı’nın mezkür bağın mahsulünde suret ve derecei istihkakı negin şerait tahtında ve ne mertebede olacağı atideki mevaddan müsteban olacaktır.
İkinci Madde: İşci tedariki ile gündelikleri kendi bedelinden vermek şartıyla mevsimin iktizasına göre bağı güzelce bellemek ve kaşlı kütüklerin kabuklarını temizlemek ve lüzum görüldükçe aş ameliyatı için mükteza hazırlığı yani fidanların etrafını çanakvari açmak ve aş yapıldıktan sonra toprağı kapamak ve yeni aş olunmuş kalemlerin üzerine toprak yığmak ve bağı kurumuş yahut boş kalmış mahallere yeniden çimlenmiş Amerikan çubuk yahut mevcut bulunan Amerikan fidanlarından daldırma ameliyatı ile iş bu tehi mahalleri kamilen doldurmak. Mezkur bağı iktizai hale göre la ikal sinede bel defa çapalamak ve lüzum görüldükçe fidanlardan filiz almak ameliyatı yani aşı olunmuş yabani Amerikan çubuğu üzerinde hasıl olan yabani filizleri tahhir eylemek ve doruk almak kükürt serpmek ve yaprak almak ve telleri germek ve üzerlerine asmaları palisat haline vaç eylemek üzere güzelce bağlamak ve gioz başı serpmek ve iş bu ameliyatın adedini senenin yağışlı olup olmamasına göre takyin eylemek ve üzümleri toplamak ve bir senelik aş kalemlerinin temmuz ağustos aylarında toprak içerisinde sürmüş oldukları kökleri kamilen kat etmek ve yine toprak ile kapatmak ikinci senelik aşı olunmuş kalemleri ilk bahar mevsiminde aşıdan aşağıda dört parmak çanakvari açmak ve kış mevsiminde yine kapatmak ve bu ameliyatı her sene tekrarlamak ve nihayet bağın bil umum timarını icra eylemek ve işbu tehaddüt olunan kiafei ameliyatın kendi mesarifi ile mefku icraya konulmasını Yanko Çorbacı deruhte ve kabul edip iş bu hususat hakkında Hekimyan Efendinin hapbei vahidi talep eylemeğe hakk u selayeti olmayacaktır.
Üçüncü Madde: Aşılamak içün Yanko Çorbacı tarafından hazırlandıktan sonra yalnız aş ve budama gündelikleri ve kükürt ve göz taşı, saçı kıbrız gibi evdie ve noksan tell ve noksan kaçık ve feskie tulumbası Hekimyan Efendi tarafından tedarik edilerek kesilmiş olan çalı her sene Hekimyan Efendiye ait olacaktır.
Dördüncü Madde: İhtiyaç his olundukta evvela gübrenin tedariki ve ferli sanien bağın muhafazası için dört tarafının kafesli tel ile ihatası salisin mahsul zamanında Yanko Çorbacının evlad ve akalı bağın muhafazasına kafi gelmekupta bekçi istihdamına mecburiyet his olduğu halde bekçi ücreti dahi tarafından nısfiyet üzre tevsie olunacaktır.
Beşinci Madde: İş bu mukavelenin tarihi hitamına kadar her sene meydana gelen hasılatın miktarı aynen ve kahot nakten nısfi Hekimyan Efendiye ve nısfi diğeri Yanko Çorbacıya ait olacaktır.
Altıncı Madde: Her senenin kasımında iş bu mukavelenin zeyline bir bilanço yapılacak yani ol senede ne kadar hasılat vukua geldiği ve ne surette istifade idildiği ve tarafeynden her birinin aldığı akçe ve kahot mahsul miktarı zkir olunarak tarafeyn canibinden imza olunacaktır. Yanko Çorbacı iş bu mukavelename mucibince icrasını diruhte itmiş olduğunu umum ameliyatın temamıyla ve fenni tadbiken icra etmeye mecburdur. Aksi taktirde her ne sebepten dolayı ve her ne zaman olur ise olsun teahüdatını mefkıl icraya koyamaz ise Hekimyan Efendi iş bu mukavelenameni fesh etmeye hak u selahiyeti olacaktır ve Yanko Çorbacı asla zarar u ziyan davasına istihkak davasında bulunamayacaktır.
Yedinci Madde: Hılayimi simaviye ve yahut fevk el ade diğer bir sebepten dolayı bağın üzüm mahsuluna kısmen ve yahut kamilen zarar u ziyan isabet edecek olur ise tarfeyn hiç biri digerinden bi giona zarar u ziyan taleb etmeye hakkı olmayacaktır.
Sekizinci Madde: İşbu mukavelename iki nüsha olarak tanzim olunup birer nüshası akideynden her biri yedinde bulunup müddeti 1915 senesi kasımından 1919 senesi kasımının birinci gününe kadar olacaktır ve tarafeynin hüsnü rızasıyla tekrar dört sene daha temdit edilecektir ve belki yine tarafeynin hüsn i rızasıyla ikinci bir dört sene daha temdit ile 12 seneye iblağ olacaktır.

Tuzlada taksierci mahallesinde mukim olan elkevm mevaffakaten ve misafireten galatada tünel itdisalinde kunduracı mağazasında müstahdem Aleksi Efendi hanesinde ikamet etmekte bulunan Yanko Çorbacı veledi Hacı Strati.

12 Eylül 1331
Dairede kıraat ve mehali tefim olunaniş bu mukavelename ziyline mevzu mühür şahsı marufumuş mahali meskürde mukim Yanko veledi Haci Strati efendinin mühürü olub, mündericatını tamamen bil kabul müvacehamızda vaz itmiş olduğunu beyan ve tasdik ederiz.

Fi 12 eylül senen 1331
Beyoğlı imam sokağında 11 nomerolu hanede mukim esabe emlaktan
Bedros Maruş Efendi.

B. Maruş
Üsküdarda Selamsızda Vankın bağında zırahat muallimi Kalfayan Nişan Efendi.

(Mühür)
Tuzlada Aia Strati Mahallesinde 86 nomerolu hanede mukim Basmacı
Panayot Yoğudis.

İş bu 12 eylül 1331 tarihli mukaveleneme zeyline mevzu möhör Yanko veledi Haci Strati Efendinin mühürü olduğu isim ve huviyetleri muharrer muarıfların ifade ve tasdiklerinden anlaşılmakla aynen tefterı mahsusuna bil kayd tasdik kılındı.
Fi 12 eylül senen 1331

*Belgeyi orijinalinden kelime hataları ile düzeltmeden olduğu hali ile çeviren
Ara İzmitli’ye teşekkür ederim.

* Bu yazı KARAF MAGAZİN’in 49 sayılı Ocak-Mart 2012 sayısında (sayfa 46-47) yayınlanmıştır.

Yorum