Biraz Aşk ile Şili’nin Şarapları

Biraz yaratıcılık, gayret ve yaptığın şeye aşk ile çok yükseklere ulaşabilirsin. Aurelio Montes

18 Mart Pazartesi günü Swiss Otel’de Şili’nin dünyaca ünlü şarapları ile  tanıştık.
Şili Ticaret Ofisi (Pro/Chile) tarafından düzenlenen etkinlikte, Şili’nin en büyük şarap üreticileri, Türkiye’nin perakende, turizm, yeme-içme sektörlerinin önde gelen temsilcileriyle bir araya geldi. Başta Şili Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Ekselansları Jorge Patricio Arancibia Reyes ve Şili Ticaret Ofisi Türkiye Direktörü Gülşan Atalay’ın ev sahipliğinde gerçekleşen “Şili Şarap Turu” ismini taşıyan etkinlik kapsamında bir panel düzenlendi. Panele Şili’den önolog Adolfo Hurtado (ConoSur), Prof. Dr. Ertan Anlı ve Dr.Yunus Emre Kocabaşoğlu konuşmacı olarak katıldılar. Panelin ardından şarap ithalatçıları, yazarlar, gurmeler ve şarap sevenler Şili’nin en büyük şarap üreticileriyle bir araya gelerek şarapları tadıp, değerlendirdiler.
Ev sahibemiz Gülşan Atalay’dan öğrendiğimize göre Şili’nin şarapta liderliğe giden yoldaki gayretleri, hedefleri ve ulaştığı noktalar şöyle özetlenebilir;
– Şili Ticaret Ofisi tarafından dünyanın farklı ülkelerinde düzenlenen “Şili Şarap Turu” etkinliği 2013 yılı boyunca Polanya, Tayvan, Meksika, Panama ve Dominik Cumhuriyeti’nde gerçekleştirelecek.
-Şili bugün dünyanın sekizinci en büyük şarap üreticisi. Şili’nin şaraplarını her gün tüm dünyada 16.9 milyon kişi tüketiyor.
-Şili 2020 yılında 3 milyar $’lık şişelenmiş şarap ile yeni dünyanın en büyük şarap üreticisi olmayı hedefliyor.
-Şili’nin 2012 yılında dünya genelinde şarap ihracatı 749 milyon litre ile 1,8milyar $’dır.
-2012’de Türkiye Şili’den 1.5 milyon dolarlık şarap ithal etmiştir. Bu oranla Şili, 2012 yılında Türkiye’nin şarap ithal ettiği ülkeler arasında üçüncü sırada yer almıştır. (2011’de uygulanmaya başlanan Serbest Ticaret Anlaşması ile Şili’nin Türkiye ihracatı %52 oranında artmış Türkiye’nin Şili’ye ihracatı ise %77 oranında artış göstermiş)
-Şili’den Türkiye’ye Ocak-Aralık 2012 tarihleri arasında toplam 524.003 Litre karşılığı 1.5 milyon $’lık şarap ihraç etmiş. Yine de son beş yılda şarap tüketiminin %50 oranında artış gösterdiği Türkiye’de yıllık kişi başı ancak bir litre şarap tüketildiğini (turizm sektöründe tüketilen dahil) hatırlamamız gerekiyor..

Şili, kuzey-güney uzunluğu 4.300 km, doğu-batı genişliği ise ortalama 177 km olan ve And Dağları ile Pasifik Okyanusu arasında ince şerit halinde uzanan bir ülkedir.
Kuzeyinde dünyanın en kuru çölü Atacama, orta bölgede bereketli Merkez Vadi, güneye doğru Göller Bölgesi, bakir Patagonya ve buzullarla kaplı Antartika bölgesi ile Şili özel bir ülkedir.
1500’lü yılların başında ilk üzüm fideleri İspanyol misyonerler tarafından Şili’ye getirilmiştir. 500 yıllık geçmişine rağmen Şili’nin şarap endüstrisi genç, taze ancak sürekli olarak büyük bir ivmeyle gelişmeye devam etmektedir.

Şili’de güney yarımkürenin 33 ve 37. enlemleri arasında uzanan şarap bölgesinin önemli özellikleri; batıda her daim etkisi izlenen Pasifik Okyanus’u, doğuda bağların sırtını vererek teraslar şeklinde yükseldiği Ant Dağları’nın kliması, kuzeyde dünyanın en kuru ve sıcak çölleri ile güneyde Patagonya’nın buzullarının bağ hastalıklarını önleyici etkileri sonucu sanki izole bir ada gibi korunan ama hem deniz hem karasal iklim barındıran mükemmel bir terrior. Ucuz bağ arazileri nispeten ucuz bağ işçiliği atılımlarının ekonomik destekçileri olması yanısıra her şeyden önemlisi devletin Şili şarapçılığını desteklemesi, ProChili gibi tanıtım ofisleri ve her türlü tanıtım çabası ile Şili kesinlikle önümüzdeki kısa gelecekte dünyada şarap üreten lider ülkelerden biri olacak izlenimi vermektedir.

Şili’deki Şarap Üretim Bölgeleri

1. Elqui Vadisi
Şili’nin en kuzeyinde bulunan aynı zamanda en yüksek şarap bölgesidir. Cabernet Sauvignon ve Şiraz üzümlerinden taze ve baharat aromalı şarapların üretilmesine imkan sağlar.
2. Limarí & Choapa Vadileri
Yılda  sadece 80-100 mm’lik yağış miktarı ile yarı kurak bir bölgedir. Akdeniz iklimi ve yüksek yaz sıcaklıkları olmasına rağmen And Dağları ile Pasifik Okyanusu arasında uzanan bu vadi serin hava getiren “Camanchaca” sisi ile örtülerek özel bir mikroklima oluşturur.
3. Aconcagua Vadisi
Aconcagua Vadisi Şiraz üzümünün Şili’de ilk dikildiği bölge olup, ayrıca günümüzde organik ve biodinamik tarıma yönelik geniş arazilere de sahiptir.
4. Casablanca Vadisi
Yeni bir bölgedir. Casablanca Vadisinde ilk şarap bağları yirmi yıl önce görülmüştür. Vadinin daha yüksek ve sıcak bölgelerinde kırmızı üzüm çeşitleri üretilirken, daha alçak ve soğuk bölgelerinde ise Sauvignon Blanc, Chardonnay ve Pinot Noir üretilmektedir.
5. San Antonio/ Leyda Vadisi
Sauvignon Blanc, Chardonnay ve Pinot Noir gibi soğuk hava üzüm çeşitleri için elverişli bir terrior’dır. Kimi  üreticiler Şiraz gibi kırmızı çeşitlerin de üretimini denemektedir.
6. Maipo Vadisi
Maipo Vadisi, And Dağları ve Coastal Dağları arasında uzanan geniş bir vadidir. Şarap üreticileri bölgeyi üç farklı bölüme ayırmışlardır: And Dağlarına en yakın olan bölge Alto Maipo (Üst Maipo), vadi zemini boyunca uzanan Cental Maipo ve Pasifik Okyanusu’na en yakın olan bölüm Pacific Maipo. Bu üç bölüm de Akdeniz iklimi göstermektedir.
7. Rapel/Cachapoal Vadisi
Bölgeye özgü, gövdeli ve meyvemsi Carmenere şarabı üretilmektedir.
8. Rapel/Colchagua Vadisi
Colchagua, Rapel Vadisi’ nin en güneyinde bulunan özellikle yoğun ve gövdeli Cabernet Sauvignon, Carmenére, Şiraz ve Malbec üzümleri üretilen bölgesidir.
9. Curicó Vadisi
Curicó, Şili’nin şarap üretilen ikinci en büyük vadisidir ve 5 ay süren kurak yaz mevsimleri ve bol alüvyonlu toprakları ile Curicó özel bir yere sahiptir.
10. Maule Vadisi
Maule, Şili’nin en geniş şarap üretim vadisidir ve Pasifik Bölgesi, And – Pasifik arası ve And Dağları bölgeleri olarak üçe ayrılmıştır.
11. Itata Vadisi
Itata vadisi, ekvatora 500 km’ den daha yakındır ve Maipo’dan bile daha yüksek sıcaklıklar görülebilmektedir.
12. Biobió Vadisi
Burada üretilen Chardonnay, Gewurztramine ve Riesling çeşitleri, yüksek asidite oranları ile kendini gösterir.
13. Malleco Vadisi
Malleco Vadisi Şili’nin şarap üretimi yapılmakta olan en güney vadisi olarak kabul edilmektedir. İklim soğuk ve çok yağışlıdır.

Masterclass Seminerde Şili’nin ünlü önoloğu ve Cono Sur firmasının baş şarap yapımcısı Adolfo Hurtado ile sırasıyla Casa Marin’den Cipreses Sauvignon Blanc ve Concha y Toro’dan Marqués de Casa Concha Sauvignon Blanc tadılarak başlandı. Her ikisi de yükesk asitli, ilki daha ekzotik, ikincisi daha eski dünya tarzı ürünlerdi. Takiben Emiliana’dan oldukça aromatik Signos de Origen Chardonnay, Marssane, Rousanne, Viognier sıradaydı. Onu tipik burnuyla Cono Sur’un Biobio Valley’de ürettiği Riesling takip etti.
Kırmızılara hoş bir sürprizle Casablanca valley’den Quintay Q’nun Pinot Noir’ı ile başlandı. Zarif ve düzgün yapılmış bir örnekti. Morandé’nin Edición Limitada Carignan’ı Şili’lilerin Carigna’ı ne kadar ustaca işleyebildiklerini gösteriyordu. Ardı ardına gelen iki syrah Cono Sur 20 Barrels Syrah ve Santa Carolina Specialties Syrah Şili terrioranın bu iki üzüme ne kadar yakıştığının ispatıydı. Son şarabımız La Rosa’dan bir kupaj Don Reca Gran Reserva’ydı. Güçlü gövdesi, iyi yuvarlanmış tanenleri ile kendini gösterdi.

Semineri takiben başka bir salonda tüm üreticiler ve ürünleri ile bir araya gelindi. Yukarıda sayılanlara ek olarak Apaltagua, Viu Manent, Anakena, Grupo Belen, Siegel, Aresti ve Montes standlarındaki onlarca şarap tadılarak tartışıldı.
Aresti Trisquel Sauvignon Blanc 2011, Aresti  Family Collection 2008, Don Reca  Limitted Recoltte 2010, Santa Carolina VSC 2009, Morande Reserva Carmenere 2010, Cono Sur  No 18 el recurso 2009, Montes Alpha Syrah 2010 ve  Viu Manent  Gran Reserva Malbec 2011 öne çıkan şaraplar olarak kaydedildi.
Ayrılmadan önce tadılan likör şarap Viu Manent Malbec Licoroso 2006 damağımızın hafızasına uzun yıllar kazınacak gibi halen durmakta.