Madeira, Portekiz’in güneybatı sahilinden 1000 km mesafede Kuzeyatlantik’de yer alan Portekiz’e ait bir adadır. Tarihsel olarak ticaret gemileri için önemli bir “ihtiyaç merkezi” limanı olmuştur. Madeira Adası’nın şarapları da; gemilerle dünyanın çeşitli yerlerine ihraç edilmiş olup, uzun gemi yolculukları sırasında ve sıcak iklim şartlarında kendine özgü bir stili olmuştur. Yüksek alkollü ve tatlı şaraplar gemilerin güvertelerinde, fıçıların içinde zaman zaman 50’C derece ısı altında ve okyanus dalgalarında istemeden de olsa vahşi ama çok cezbedici bir tada sahip olmuştur. Günümüzde artık şaraplar fıçıların içinde denizlerde uzun yolculuklara çıkarılmıyor ama yıllarca fıçılarda veya tanklarda ısıtılarak okside ve karamelize tatlar yakalanıyor.
İklim: Madeira adası çok dağlık olup, bağcılık sadece adanın kuzey ve güney sahillerinde, denize doğru dik inen yamaçlarda inşa edilen teraslarda yapılabilmektedir. Yazlar sıcak ve nemli kışlar ise ılımandır. Yağmur miktarı yükseklerde 3000 mm, denize yakın yerlerde ise 500 mm arasında değişmektedir. Yüksek orandaki nem, mantar hastalıkları problemini yaratmaktadır.
Üzüm cinsleri: Madeira’da toplam bağ alanının sadece %25’inde “asil” diye adlandırdıkları Sercial, Verdelho, Boal ve Malvasia (Malmsey) dan oluşan 4 çeşit üzüm cinsi ve geri kalan kısmında da Tinta Negra üzümleri yetiştirilmektedir. .jpg)
Şarap yapımı: Madeira’nın en büyük üreticileri üretim tesislerini modernize ederek fermentasyonları çoğunlukla ısı kontrollü çelik tanklarda yapmaktadırlar. Günümüzde yalnızca en güzel şaraplar eski bir yöntem olan büyük taş havuzlarda üzümlerin ayaklarla ezilmesiyle yapılmaktadır. Fermentasyon süresi üreticinin bitmiş şaraptaki arzu ettiği tatlılık derecesine bağlı olarak ayarlanabilir. Doğal üzüm şekeri fermente olup istenilen tatlılık derecesine ulaşıldığında, fermentasyon %96 oranındaki üzüm alkolü ilave edilerek durdurulur. Bu aşamadan sonra olgunlaşma sürecine geçilir. Bu şaraplar eskiden fıçıların içinde gemi güvertelerinde taşınırken (bilmeden de olsa) sıcakta içindeki yüksek şeker miktarından dolayı “karamelize” olmuştur. Bu profildeki okside ve karamelize olan şaraplar için de bu yüzden “maderize” değimi kullanılmaktadır. İşte bu öncelikle istemeden elde edilen fakat sonradan çok beğenilen tadı elde etmek için iki yöntem kullanılmaktadır:
Canteiros- Şaraplarla doldurulan fıçılar, satıcıların depolarının çatılarında, canteiros adı verilen reyonlarda 30’C üzerindeki sıcaklıklarda ısıtılır. Canteiro şaraplarının şişelenmeden önce, en az üç yıl bu geleneksel yöntemle olgunlaşması gerekmektedir.
Estufa– Bu yöntemde şaraplar üretildikten sonra estufas denilen büyük tanklara (genelde çelik tanklar) doldurulup, en az üç ay boyunca 45’-50’C ısıtılır. Bu şaraplar daha sonra en az iki sene fıçı veya tanklarda olgunlaştırılır.
Madeira Şarap Stilleri:
Three Year Old veya Finest olarak adlandırılan şaraplar Tinta Negra üzümünden yapılır ve estufa tanklarında olgunlaştırılır. Tatlılık derecesine göre sırasıyla, Dry, Medium Dry, Medium Rich veya Rich olarak adlandırılır.
Five Year Old veya Reserva şarapları da genel olarak Tinta Negra üzümünden yapılmakla birlikte dört asil üzümden de yapılabilir. Son senelerde dört asil üzümün kupajından da çok değerli şaraplar yapılmakta olup, bu üzümlerin isimleri etiketlerde gösterilmemektedir. Ten Year Old, Reserva Especial veya Reserva Velha isimli şaraplar genelde canteiro yöntemiyle olgunlaştırılan şaraplar olup; üzüm cinsleri etiketlerde belirtilmekted.jpg)
ir. Fifteen Year Old veya Reserva Extraolarak adlandırılan şaraplarda da aynı kurallar geçerlidir. Daha eski yıllara ait adlandırma olabilmekle birlikte çok nadir olarak bulunurlar.
Rekolte şaraplar: Rekolte şaraplarında iki kategori mevcuttur:
Colheita isimli şaraplar en az beş sene fıçıda olgunlaşır. Tinta Negra veya asil üzümlerden veya kupajlarından yapmak mümkündür. Bu şaraplara olan ilgi, son senelerde artmıştır.
Frasqueira veya Vintage şarapları ise Madeira şaraplarının en değerli olanlarıdır. Bu şaraplar sadece asil üzümlerden yapılır, etiketlerde üzüm cinsleri belirtilir, en az 20 sene fıçılarda olgunlaştırılır. 100 sene olgunlaşmış şaraplar mevcuttur. Bu şaraplar çok kompleks bir yapıya, canlı bir asiditeye ve oksidatif notlara, ayrıca yanmış şeker ve kuru meyve aromalarına sahiptir.
Bu güzel tatlar kadehlerinizden eksik olmasın.
