Üzümün Sapı, Şarabı Yılı

Şarabın yılı, birazcık abartı olsa da aynı anne ve babadan doğmuş çocuk gibidir. Bağ, bağcı, üzüm, şaraphane her şey aynı gibi görünse de doğal olarak her yıl aynı yöntemle yapılan şaraplar hep birinde farklı oluyor…. Bu yüzden üst düzey şarapların üzerinde üretildikleri tarih, şişeleme tarihleri yazılıyor. Aslında şaraplar birazda üzerinde yazan tarihlere göre de pazarlanıyor. Şarabı güzel yapan bu ince ayrıntılar. Her ne kadar gelişen teknoloji standart tutturmak mümkün ise de sizin karşınızda, her yıl değişen doğa koşulları ve insan faktörü var. Büyük şaraplarda yıldan yıla fiyatların değişiklik göstermesi, Doğanın şaraba sunduğu bir dizi coğrafi etkenlerin ve insan faktörünün etkisiyle yapılan süreçlerindeki detaylar sonucu…

İyi yılların şarabı her zaman iyi fiyata satılıyor…

Bağların doğa ile yaşadığı süreç, yağmur erken ya da geç yağması, aşırı sıcaklar ya da şiddetli soğuklar… Hepsi ama hepsi ince birer ayrıntı, şarabı her yıl farklı yapan… İyi yılların şarapları doğal olarak daha iyi fiyatı, daha çok övgüyü hak eder. Birde buna pazarlamanın gücü eklenince, şarapta keyifli özel yıllar hikâyeleri ortaya çıkıyor.  Bizde henüz şarabın yılına dayalı tüketim bilinci yok denecek kadar az… Ve ezberlediğimiz markalarla şarap tüketmeye devam ediyoruz… Hatta birçoğumuz farkında bile değiliz dersek abartmış olmayız… Şarabın biraz bilindik ezberlenen markası, popüler olması yeterli… Şarabın yılıyla, kimsenin pek ilgilendiği yok gibi…

Karşılaştığım tüm geri bildirimler bu şekilde… Az da olsa öne çıkan bazı şarapların, bazı yılları var ama onlarda çok ama çok az. Şarap denince akla gelen sadece kırmızı ve beyazken, bugün en azında bölgesine ve üzümüne oradan da yılına doğru yavaş yavaş ilerliyoruz… 

Özel şarap yemek eşleşmelerinde de şarabın yılı yok…

Şarap yılı konusunda o kadar özensiz davranıyoruz ki etrafa biraz dikkatli bakınca ye rahatsız oluyorsunuz ya da çoğu zaman benim gibi gülüp geçiyorsunuz. Her tarafta büyük bir özensizlik var. Yapılan birçok eğlenceli etkinlikte, çalışmada şarabın yılı neredeyse hep yok sayılıyor… Oysa şarabın ticari varlığını belirleyen en önemli değişkenlerin başında geliyor şarabın yılı…Şarap sektöründe oldukça deneyimli arkadaşların, şarap üreticilerinin, lokantaların düzenledikleri özel şarap yemek eşleşmelerinin çoğunda şarabın yılı yok. Yazma gereği bile duymuyorlar… Maalesef ki bundan fazla rahatsız olan da yok… 

Şarapları karşılaştırmayı pek seviyoruz… Bulduğum ilk fırsatta yaptığımız bütün tadımlar kör tadım oluyor… Şarabı, yılını, üzümünü biliyoruz ama tadımımız hep kör tadım oluyor…

Şarabın yılını tamamen yok sayarak, sadece üzümünden yola çıkarak farklı üreticilerin, farklı yıllardaki şaraplarını aynı anda değerlendirmeyi başarıp, yorumlar yazabiliyoruz. Yaptığımızın yarı kör tadım olduğunun farkında bile olmadan, yani yıl faktörüne sıfır özen gösterirken sapla samanın bir birine katarak, bir güzel şaraplar hakkında ahkâm kesiyoruz… Bir tadım nasıl organize edilir, yatay, dikey, kör, yarı kör tadım nedir? Bilmeden bütün tadımları kör diye geçiştiriyoruz…Bunlar bizim gibi şarap tutkunu arkadaşların yaptığı bir dizi güzellikler olarak kayıtlara geçerken, gelelim üreticilerimizin şarabın yılıyla ilgili serüvenine… 

Bilinçli mi, bilinçsiz mi, bir uyanıklık mı? Bilgisizlik mi çözemedim ama bazı üreticilerimiz bir şarabın x bir yılda aldığı madalya bütün yılları için kullanabiliyor. Sanki şarabın her yılı aynı madalyayı kazanmış. Bunu da anlamak oldukça güç… Sadece biraz özensizlik diyerek gülüp geçiyoruz… Her geçen gün azalsa da şarabın etiketindeki yıl ile içindeki şarabın farklı olduğu ve hatta üzümünde farklı olduğu şaraplarımız var. Bunu açıklaması ise çok keyifli, geçen yıldan fazla etiket kalmıştı diyerek şişelen şaraplar bunlar… Neyse fazla kurcalamayalım… Çok kısa sürede içip geçeceğimiz yıllar olsun bu şişeler, bu günler… 

Ben de tutmuş üzümün sapından şarabın yılını anlatıyorum…

Lokantalarımızda ki şarap listelerinin zenginleşmesi yüksek fiyat politikasına rağmen keyifli… Gelin görün ki çok iddialı mekânlarda da şarabın maalesef yılı yine yok…. Listeden yılıyla seçtiğiniz bir şarap, seçtiğiniz yıl olarak masanıza gelirse şanslısınız… Çoğu zaman size sormadan, özür bile dilemeden başka bir yılın şarabı açan, açmaya çalışan gastronomi mekânlarımız ne yazık ki var… Şarabın yılı ilgili dikkatsizlikler, sadece üretici ve lokantalarımızla sınırlı değil elbette, iyi şarap kavı olduğunu savunan, iyi şarap bilen, bunu yazan, paylaşan dostlarımız evindeki dolabın şarap servis dolabı olduğunun bile farkında değil. Ben de tutmuş üzümün sapından, şarabın yılını anlatıyorum. Şairin dediği gibi: “Her yanın yaraysa göstermek neye yarar.” Üzümün sapı, şarabın yılına fazla karışmış, daha çok artık dedirtecek örnekler var. Ama sözü fazla uzatmayalım…

Bu yılları da, bu yolları da hep birlikte öğrenerek geçeceğiz… Biraz özen, birazcık dikkat yeterli… Bunları yazarken kimseyi kırmak, üzmek ve hedef göstermek gibi bir niyetim yok…

Kim bilir biz de gözden kaçan ne hatalar yapmışızdır. Ve hatta yapmaya da devam ediyoruzdur. Ama her zaman dostane uyarılara açığız… Tıpkı şu an yaptığımız dostane uyarılar gibi…Her zaman olduğum gibi kadehin dolu tarafından bakarak şarabın yılını bitirelim. Son yıllarda üreticilerimiz kendileri için de olsa şarap kütüphaneleri oluşturmaları gelecek için, şarabın yılı için umut verici…

En azından 10 yaşında 20 yaşında tadabileceğimiz ulaşabileceğimiz güzel şaraplarımız az da olsa var…. Her ne kadar yılı dayalı pazarlama ve fiyatlama tam olarak oturmamışsa da ilk adımları görmek keyifli… Her şeye rağmen şarap kültürü yavaş yavaş da olsa gelişiyor, zenginleşiyor. Bu zenginliğin parçası olan herkes teşekkürlerimizle..

Kadehinizden sevdiğiniz şarabın sevdiğiniz yılı eksik olmasın